ΔΗΛΩΝΕΙ ΣΤΟ «Μ.Β.» 0 ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΙΤΑΛΙΑΣ UNAAPI ΦΡΑΝΤΣΕΣΚΟ ΠΑΝΕΛΛΑ
Είναι πολύ πιθανό ότι η εξάπλωση του μικρού σκαθαριού της κυψέλης Aethinatumidaστην Ιταλία και στην Ευρώπη δεν θα είναι δυνατό να αποτραπεί υποστηρίζει ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Μελισσοκομικών Οργανώσεων της Ιταλίας (UNAAPI) Φραντσέσκο Πανέλλα (FrancescoPanella) θεωρώντας πως η καλύτερη αντίδραση για την αντιμετώπισή του είναι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίοτο παράσιτο αναπτύσσεται σε ευρωπαϊκές συνθήκες, που διαφοροποιούνται ανάλογα με διάφορες μεταβλητές, κυρίως τις κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Ο κ. Πανέλλα σε συνέντευξή του στο «Μελισσοκομικό Βήμα» περιγράφει την κατάσταση του μελισσοκομικού τομέα τόσο στις ζώνες καραντίνας όσο και στην υπόλοιπη Ιταλία και μεταφέρει στους Έλληνες μελισσοκόμους τις εμπειρίες του από την εισβολή του σκαθαριού καθώς και την (επικριτική) γνώμη των μελισσοκομικών οργανώσεων για τα μέτρα που εφαρμόστηκαν. «Οι κτηνιατρικές αρχές έχουν δείξει μικρές ή μηδενικές ειδικές δεξιότητες και ικανότητες. Αποφάσισαν, με απαράμιλλη θρασύτητα, την υιοθέτηση μέτρων για τα οποία είχαν εμπειρία από την καταπολέμηση ασθενειών άλλων ζώων … ξεχνώντας ότι σε αυτή την περίπτωση, δεν είμαστε αντιμέτωποι με μια απειλή για σπονδυλωτά, αλλά… με ένα έντομο! Ωστόσο, δεν έκριναν σκόπιμο να ζητήσουν τη γνώμη των εμπειρογνωμόνων επιστημόνων στην εντομολογία…» δηλώνει χαρακτηριστικά επικρίνοντας τις ιταλικές αρχές γιατί «…επέβαλλαν δραστικά μέτρα, με κίνητρα που δεν είναι πειστικά με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να λάβουν υπόψη την ανάγκη να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί η αναγκαία συνεργασία με τους μελισσοκόμους και τις ενώσεις τους».
Πως είναι αυτή Τη στιγμή η κατάσταση του μελισσοκομικού τομέα στις ζώνες καραντίνας και σε όλη την Ιταλία;
Η μελισσοκομική χρονιά του 2014 ήταν, όπως και οτο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, πολύ αρνητική για την Ιταλία. Κυρίως εξαιτίας του καιρού, με κρύο, βροχές και ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες από τον Απρίλιο μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Έχουμε επιπλέον ήταν μια ενοχλητική επαναφορά της μείωσης του πληθυσμού των κυψελών που προκαλείται από μια αυξανόμενη και εντυπωσιακή χρήση φυτοφαρμάκων, ιδίως όσον αφορά
τα φρούτα και το καλαμπόκι. Ευτυχώς, είχαμε όψιμη παραγωγή, ιδιαίτερα από όλα τα λουλούδια, μέλι μελιτώματος, κισσός κ.ά…. Αλλά δεν αντιστάθμισε τη μείωση της παραγωγής για πολλά είδη μελιού (εσπεριδοειδή, ακακία, καστανιά, ευκάλυπτος, κ.λπ….) που ήταν κατά 60% χαμηλότερη από την κανονική μέση παραγωγή.
Πιστεύετε ότι είναι πιθανό το μικρό σκαθάρι της κυψέλης να βρισκόταν για κάποιο χρονικό διάστημα στις περιοχές αυτές προτού διαγνωστεί; Είστε πλέον σίγουροι για τον τρόπο που
ήρθε στην Ιταλία;
Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο μέχρι στιγμής, σχετικά με την ευρέως διαδεδομένη υποψία ότι π άφιξη του παρασίτου οφείλεται στο εμπόριο μελισσών. Αυτό που βλέπουμε καθαρά κι εδώ είναι ότι η εισβολή του σκαθαριού παρατηρήθηκε εδώ, όπως και σε τρεις προηγούμενες περιπτώσεις σε άλλες ηπείρους, κοντά σε ένα μεγάλο εμπορικό λιμάνι. Άλλες πιθανοί τρόποι εισόδου, όπως μέσω μελισσοδεμάτων ή με φορτία δέντρων είτε από τα σκουπίδια πλοίων που προορίζονταν για αποτέφρωση, είναι επίσης δυνατοί. Συνεχίζεται η γενετική έρευνα που θα μπορέσει ίσως να μας δώσει κάποιες περισσότερες ενδείξεις.
Αυτό που τώρα φαίνεται να είναι πολύ πιθανό, είναι ότι το σκαθάρι ήταν σε θέση να παράξει πολλές γενιές στην Καλαβρία, πριν εντοπιστεί, αποικίζοντας στο μεταξύ μια περιοχή τουλάχιστον100.000 εκταρίων με μεγάλη μελισσοκομική πυκνότητα. Στις πολυάριθμες επιθεωρήσεις των μελισσών που πραγματοποιήθηκαν από τους κτηνιάτρους και τους μελισσοκόμους, ωστόσο, βρέθηκαν μόνο εξήντα έντομα και σε μόνο τρεις ή τέσσερις περιπτώσεις προνύμφες σε αυτή τη μεγάλη έκταση. Σε αντάλλαγμα, σκοτώθηκαν και κάηκαν περισσότερα από 3.500 μελίσσια εμποδίζοντας ή και σταματώντας την παραγωγική δραστηριότητα ενός μεγάλου μέρους ίου μελισσοκομικού τομέα σε ολόκληρη την περιοχή της Καλαβρίας … Υπάρχει η υποψία ότι:
1) τα πρώιμα στάδια του εποικισμού,
2) οι μη βέλτιστες συνθήκες (θερμοκρασία ,υγρασία)
3) και η καλή υγιεινή των κυψελών κατέστησαν πολύ δύσκολο τον εντοπισμό αυτής της νέας μάστιγας.
Ποια είναι η γνώμη των μελισσοκομιών οργανώσεων για τα μέτρα που εφαρμόστηκαν;
Οι κτηνιατρικές αρχές έχουν δείξει μικρές ή μηδενικές ειδικές δεξιότητες και ικανότητες. Αποφάσισαν, με απαράμιλλη θρασύτητα, την υιοθέτηση μέτρων για τα οποία είχαν εμπειρία από την καταπολέμηση ασθενειών άλλων ζώων… ξεχνώντας ότι σε αυτή την περίπτωση, δεν είμαστε αντιμέτωποι με μια απειλή για σπονδυλωτά, αλλά… με ένα έντομο! Ωστόσο, δεν έκριναν σκόπιμο να ζητήσουν τη γνώμη των εμπειρογνωμόνων επιστημόνων στην εντομολογία.
Αποφάσισαν να δοκιμάσουν να πετύχουν και συνεχίζουν να λένε ότι προσπαθούν, την εξάλειψη του εντόμου … χωρίς να πληροφορηθούν και χωρίς να ρωτήσουν: σε πόσες περιπτώσεις έχει, μέχρι σήμερα, επιτευχθεί η εξάλειψη ενός βλαβερού εντόμου στην Ιταλία; Ζήτησαν και επωφελήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την ενεργό συνεργασία των μελισσοκόμων και των οργανώσεών τους, να διενεργούν ελέγχους και εκατοντάδες επισκέψεις στα μελίσσια, αλλά ποτέ δε θέλησαν να εκφράσουν σεβασμό προς τους μελισσοκόμους και τις οργανώσεις τους, και στη συνέχεια να δαπανήσουν χρόνο και ενέργεια για να προσπαθήσουμε να στήσουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο, για να βρεθούν συναινετικές λύσεις.
Η Εθνική μας’ Ενωση UNAAPIκαι η Εθνική Συνεταιριστική ‘Ενωση C0NAPIκαι άλλες οργανώσεις έχουν επίσημα κληθεί μία φορά σε μια συνάντηση στην οποία στους μελισσοκόμους δεν δόθηκε καν το δικαίωμα να μιλούν! Ούτε που καταδέχτηκαν να απαντήσουν στα διάφορα αιτήματα και τις προτάσεις που έχουμε υποβάλει. Επέβαλλαν δραστικά μέτρα, με κίνητρα που δεν είναι πειστικά με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να λάβουν υπόψη την ανάγκη να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί η αναγκαία συνεργασία με τους μελισσοκόμους και τις ενώσεις τους.
Τι μέτρα έχουν ορισθεί για να αποζημιωθούν οι μελισσοκόμοι που έχασαν το ζωικό κεφάλαιο, τον εξοπλισμό και την παραγωγή; Είναι επαρκές το ποσό της αποζημίωσης;
Δεν έχει ακόμη καθοριστεί ή ανακοινωθεί, το ποσό της αποζημίωσης για τους μελισσοκόμους των οποίων οι κυψέλες κάηκαν. Αλλά το κακό δεν είναι μόνο η απώλεια των μελισσών, πολλές μελισσοκομικές επιχειρήσεις έχουν πλέον πτωχεύσει, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την νέα χρονιά του 2015, τα μελίσσια που επέζησαν είναι αποκλεισμένα… έτσι δεν υπάρχουν προοπτικές.
Πιστεύετε ότι τα μέτρα ήταν επιτυχή στο νο αποτρέψουν την εξάπλωση του σκαθαριού; Φαίνεται να είναι εφικτή η εξάλειψη του σκαθαριού στις ζώνες καραντίνας με τα μέχρι στιγμής δεδομένα;
Μόνο μια μελισσοκομική οργάνωση, η FAI,είπε ότι συμφώνησε με την επιλογή των κτηνιάτρων, δηλώνοντας: «Δεν μπορούμε να κρίνουμε τι είναι ευθύνη του κτηνίατρου». Η Ένωση Ιταλών Μελισσοκόμων και το σύνολο του δικτύου των οργανώσεων που εκπροσωπεί, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των μελισσοκόμων της Καλαβρίας, εκφράζουν αρνητική γνώμη σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί, τους τρόπους λειτουργίας, τις επιλογές που γίνονται. Εμείς το Σεπτέμβριο, που αντιμετωπίζαμε τα πρώτα περιστατικά, συμφωνήσαμε με τη δυνατότητα να καταστρέφουμε το μελίσσι. Αλλά ήδη τον Οκτώβριο ζητήσαμε να αναθεωρηθεί η στρατηγική.
Η επικράτεια που είχε αποικίσει το σκαθάρι ήταν πλέον πολύ μεγάλη, η αναξιοπιστία του αποτελέσματος της επιθεώρησης των κυψελών, κ,λπ.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που φαινόταν να καθιστούν πιο λογικό το να εφαρμοστούν μια σειρά από πιο αποτελεσματικά και αξιόπιστα μέτρα όπως για παράδειγμα: άδεια κατά παρέκκλιση και διανομή ορισμένων ειδικών μέτρων αντιμετώπισης (παγίδες κ.τ.λ.) για χρήση σε όλες τις κυψέλες και το γύρω έδαφος. Η εξάλειψη φαίνεται μιαχίμαιρα. Ενώ ένας ενεργός περιορισμός με την κατάλληλη αξιολόγηση κόστους / οφέλους των μέτρων που πρέπει να εφαρμοστούν φάνηκε και φαίνεται σε μας, όπως και στο μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας επιστημονικής εντομολογικής κοινότητας, ως ο πιο λογικός τρόπος. Οι κτηνιατρικές αρχές επέλεξαν μάλλον τη στάση «δε βλέπω τίποτα κακό άρα δεν κάνω τίποτα».
Μετά την τελευταία θετική επίσκεψη οτις 23Δεκεμβρίου (και το κάψιμο του μελισσοκομείου)έχουν αναστείλει τις επισκέψεις στα μελίσσια λόγω «δυσμενών καιρικών συνθηκών». Η αναστολή της αναζήτησης για την παρουσία του παράσιτου είναι ακόμα (αρχές Μαρτίου) σε εξέλιξη. Ακόμα επικρατούν «δυσμενείς καιρικές συνθήκες»;
Τι μέτρα επιτήρησης εφαρμόζονται στην υπόλοιπη Ιταλία;
Πολλοί μελισσοκόμοι ψάχνουν ενδελεχώς το σκαθάρι στις κυψέλες τους, σε όλα τα μέρη της Ιταλίας, και δεν έχουμε νέες ανακαλύψεις. Δεν έχουμε επαναπαυθεί όμως. 0α μπορούσε να είναι οπουδήποτε, απλά να μην είναι ακόμα εύκολα ορατά. Εξίσου σοβαρός κίνδυνος υπάρχει ο μελισσοκόμος που θα τα δει να μην το ανακοινώσει για τοφόβο των συνεπειών που είναι πιθανό να τον οδηγήσουν στην καταστροφή…χωρίς να σκεφτεί το συλλογικό όφελος. Οι μελισσοκόμοι της Καλαβρίας δέχθηκαν τον περιορισμό της νομαδικής ζωής και να το μην είναι σε θέση να εγκαταλείψουν την περιοχή με τα μελίσσια τους, αλλά ασκούν το δικαίωμά τους να μετακινούνται εντός της περιοχής. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι μόνο η νομαδική μελισσοκομία που μπορεί να διασπείρει το παράσιτο, αλλά η όλη δραστηριότητα της μελισσοκομίας με την μεταφορά: ορόφων, πλαισίων, κηρηθρών, μελιού κ.λπ….
Υπάρχει κάποιο πρόγραμμα επιτήρησης για τη διακίνηση φρούτων και λαχανικών από τις ζώνες καραντίνας στην υπόλοιπη Ιταλία και το εξωτερικό;
Δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα επιτήρησης που να ελέγχει επαρκώς τα πολλά φυσικά σμήνη στην περιοχή που εντοπίζεται το σκαθάρι. Ούτε ελέγχονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο τα πακέτα βομβίνων για την επικονίαση, που χρησιμοποιούνται σε πολλά θερμοκήπια στη νότια Ιταλία ή το εμπόριο των φρούτων και των λαχανικών στις ζώνες καραντίνας.
Πως πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί η κατάσταση μελλοντικά; Πως μπορούμε να αντιδράσουμε;
Είναι πολύ πιθανό ότι η εξάπλωση του Aethinatumidaστην Ιταλία και στην Ευρώπη δεν θα είναι δυνατό να αποτραπεί. 0α πρέπει μάλλον να κατανοήσουμε πώς το παράσιτο αναπτύσσεται σε ευρωπαϊκές συνθήκες, που διαφοροποιούνται ανάλογα με διάφορες μεταβλητές, κυρίως τις κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Για παράδειγμα, είναι πολύ πιθανό ότι στη Βόρεια Ευρώπη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μεγάλη ζημιά, όπως στο Οντάριο.
Φαίνεται να αναδύεται μια σημαντική διαφορά σε σχέση με τις χώρες που πρόσφατα αποίκισε το σκαθάρι; η τεράστια, ασύγκριτη, διαφορά στην πυκνότητα ανά χιλιόμετρο των μελισσών και των μελισσοκόμων. Μαζί με τεράστιες δυνατότητες, σε σύγκριση, τα σμήνη των άγριων μελισσών ή των κακά διαχειριζόμενων μελισσών, να αποτελέσουν μια δεξαμενή για το σκαθάρι και παράγοντα ανάπτυξης του σκαθαριού. 0α μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε το χρόνο της εξάπλωσης και του αποικισμού με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων, λογικών και συλλογικών. Αλλά για να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις, είναι απαραίτητη νοημοσύνη και τη συνεργασία, οι οποίες μέχρι στιγμής δεν διακρίνουν τις επιλογές των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών. Φοβόμαστε την πιθανότητα να ζήσουμε μια κακή επανάληψη του τι συνέβη με τη βαρρόα
Μπορούμε και πρέπει να αρχίσουμε τώρα να αναπτύσσουμε την επιστημονική έρευνα και τις δοκιμές πεδίου (και στο εργαστήριο, καθώς το έντομο μπορεί να εκτραφεί) για να προσπαθήσουμε να μάθουμε πώς να ζούμε με αυτή τη νέα μάστιγα των μελισσών. Έχουμε πολλά να μάθουμε από την εμπειρία των άλλων χωρών, ιδιαίτερα από τη μελισσοκομία της Αυστραλίας. Καταρχάς, είναι απαραίτητο όλες οι μελισσοκομικές οργανώσεις και οι ευρωπαίοι ερευνητές να δραστηριοποιηθούν για να βρουν τρόπους αντιμετώπισης του παρασίτου. Είναι σημαντικό η επικοινωνία, η ανταλλαγή και η δημιουργία καλύτερων μέτρων αντιμετώπισης να καταστεί προτεραιότητα, αλλιώς θα υποστούμε σημαντική ζημιά…όπως την εποχή της άφιξης της βαρρόα ή του σκαθαριού σε άλλες χώρες. Αλλά ακριβώς όπως και η μάχη ενάντια στην αυξανόμενη μολυσματικότητα του βαρρόα έχει σημειώσει πρόοδο, είναι επίσης πιθανό άτι μπορούμε επίσης να το καταφέρουμε και γι’ αυτόν τον καινούργιο ανεπιθύμητο επισκέπτη.